Sanktuarium Przemienienia Pańskiego w Galewie

Kościół Przemienienia Pańskiego i św. Walentego to słynne w okolicy sanktuarium znajdujące się w Galewie, w niewielkiej wiosce położonej na szczycie wysokiego wzgórza. Między 1841 a 1845 rokiem dziedzice wsi, Maria i Wincenty Przechadzccy zbudowali na wierzchołku wzgórza niewielką kaplicę grobową – wedle tradycji na tym miejscu istniała wcześniej mogiła powstańców listopadowych. Przechadzcy w kolejnych latach upiększali i rozbudowywali klasycystyczną kaplicę, między innymi dobudowując wieżę i fundując neobarokowe ołtarze. Po długich perypetiach w 1920 roku powstała w Galewie samodzielna parafia katolicka, utworzona staraniem Przechadzkich, którzy zapisali Kościołowi nie tylko dawną kaplicę, ale zabudowania swego majątku. W latach 1927-1930 kościół rozbudowano o kaplicę i zakrystię z otwartą galerią, służącą do odprawiania plenerowych nabożeństw w Święto Przemienienia.

W XIX wieku w Turku i okolicach szalały epidemie cholery, zbierające krwawe żniwo ofiar. Najstraszniejszą z nich była zaraza z 1852 roku, która pochłonęła kilka tysięcy osób. Wedle legendy, przerażeni skutkami trwającej epidemii mieszkańcy miasta organizowali procesje religijne do kapliczek i krzyży wokół Turku – jedna z nich zawędrowała do kaplicy Przechadzkich w Galewie, pokonując strome wzgórze na kolanach i trwając w modlitwie o uzdrowienie chorych. Wysiłek pątników przyniósł ocalenie ich rodzinom – po powrocie do miasta okazało się, że zaraza ustępuje, a umierający ozdrowieli. Od tej pory rokrocznie w święto Przemienienia Pańskiego (6 sierpnia) do Galewa udają się liczne pielgrzymki dziękczynne, a w tutejszym sanktuarium odbywają się uroczystości odpustowe na pamiątkę tych, uznawanych za cudowne, wydarzeń.

Od końca lat 70. ubiegłego wieku według koncepcji miejscowego artysty Henryka Karbowego budowano w lesie Drogę Krzyżową i liczne kapliczki, rzeźby tworzące ludową scenerię Wzgórza-Sanktuarium. W podziemiach kościoła do dziś spoczywają rodziny Przechadzkich i Kosteckich, co upamiętniają XIX-wieczne i współczesne epitafia.