Getto wiejskie w Czachulcu

Getto w Czachulcu to jedno z niewielu w Europie gett wiejskich. Obszarowo obejmowało 8 gromad, z pewnością były to: Czachulec Nowy, Dzierzbotki, Leśnictwo, Marcjanów, Młodzianów, Młyny Miłaczewskie, Nowy Świat i „przypuszczalnie” Miłaczewek i zajmowało około 17 km². Zgodnie ze źródłami historycznymi powstało 20 października 1941 roku, tuż po likwidacji getta w Turku. Siedzibą władz getta był pobliski Czachulec Nowy – obecnie gmina Kawęczyn. Od jesieni 1941 roku do lipca 1942 roku, przez getto przeszło od 4000 do 6000 Żydów. Byli to w większości mieszkańcy powiatu tureckiego, a dokładniej miejscowości: Turek, Dobra, Uniejów, Brudzew, Władysławów, Tuliszków i Pęczniew. Przebywali tam także Żydzi z Kalisza, Błaszek, Warty i Koźminka.

Pierwsza pacyfikacja Żydów nastąpiła 7 grudnia 1941 r. 1100 Żydów wywieziono do kościoła w Dobrej, skąd 13-14 grudnia przeniesiono ich do obozu straceń w Chełmnie nad Nerem. 17 czerwca we wsi Cegielnia Dzierżbocka doszło do masowej egzekucji, w wyniku której powieszono 10 Żydów (do niedawna szubienica znajdowała się na górze w Młodzianowie, którą porasta las, w pobliżu czynnego wyrobiska żwiru). Pochowano ich na sąsiednim pagórku leśnym. Tragedia dopełniła się 20 lipca 1942 r. Likwidacja getta trwała 4 doby. Większość Żydów przewieziono do obozu zagłady w Chełmnie n. Nerem. Tych nielicznych, co pozostali (180-190 osób) skierowano do getta w Łodzi, a po jego likwidacji do Oświęcimia.