Dworek w Osadzie Folusz

Kanał Folusz to dawny strumień, obecnie prawie w całości skanalizowany. Ma on długość ponad 11 km, a jego połowa znajduje się w administracyjnych granicach Turku. Ciek ten ma swoje źródło w przysiółku Gózd we wsi Cisew, wzdłuż której płynie w wyraźnie zaznaczonej dolinie. Następnie przecina płaskowyż, na którym leży Turek i uchodzi do rzeki Kiełbaski pomiędzy Pęcherzewem a Korytkowem, na skraju pradoliny Warty. Tuż za zachodnią granicą miasta, w miejscowości Zabrodzie (obecnie znanej jako Folusz) stał młyn zwany Zabrodni, na miejscu którego w pierwszej połowie XIX wieku powstał folusz i wytwórnia sukna. Swój największy rozkwit przeżywała w latach 60. tegoż stulecia. Jednak już w latach 90. został tam już tylko opuszczony park i kilka murowanych kamienic, które świadczyły o bogatej przeszłości tego miejsca.

Folusz pojawia się w książkach i publikacjach Leona Lubomira Kruszyńskiego – doktora weterynarii, społecznika, dziennikarza i historyka regionu związanego z Turkiem. Na przełomie XIX i XX wieku granice miasta obejmowały już niewielkie Zabrodzie zwane Foluszem z folwarkiem należącym do rodziny Linde. Współcześnie pokaźnej wielkości dworek na Foluszu (który jest częścią wsi Cisew położonej w Gminie Wiejskiej Turek) jest własnością prywatną i można go oglądać tylko z zewnątrz.

Warto nadmienić, że Kanał Folusz – jako główny ciek wodny na terenie Turku – wywarł znaczący wpływ na kształtowanie się układu przestrzennego miasta. W okresie aktywizacji gospodarczej Turku, przypadającej na XIX wiek, w pobliżu strumienia powstało kilka zakładów różnych branż, m.in. bielnik tkanin płóciennych, farbiarnia, gorzelnia, garbiarnia, młyn wodny czy wspomniana już fabryka sukna. W latach 1952-56 po północnej stronie kanału wybudowano Turkowskie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, znane później jako ZPJ Miranda.